Tìm hiểu về béc phun chất xử lý bề mặt trong ngành thực phẩm

Trong ngành công nghiệp thực phẩm, yếu tố an toàn, sạch sẽ và đồng đều luôn được đặt lên hàng đầu. Từ công đoạn chế biến, đóng gói đến bảo quản, mọi bề mặt tiếp xúc đều cần được xử lý cẩn thận để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ sản phẩm. Vậy béc phun chất xử lý bề mặt có vai trò cụ thể gì trong các nhà máy thực phẩm? Ứng dụng của nó ra sao? Và làm thế nào để triển khai hệ thống béc phun hiệu quả? Tất cả sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây.

1. Giới thiệu chung về béc phun chất xử lý bề mặt trong ngành thực phẩm

Trong ngành công nghiệp thực phẩm, yếu tố an toàn – đồng đều – sạch sẽ luôn được đặt lên hàng đầu. Từ công đoạn chế biến, đóng gói đến bảo quản, mọi bề mặt tiếp xúc đều cần được xử lý cẩn thận để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ sản phẩm.
Một trong những thiết bị then chốt trong quy trình đó chính là béc phun chất xử lý bề mặt.

Ikeuchi (Nhật Bản) – thương hiệu được mệnh danh là The Fog Engineers – là nhà sản xuất béc phun công nghiệp chính xác hàng đầu thế giới, chuyên cung cấp các dòng béc cao cấp cho ngành thực phẩm, dược phẩm, điện tử, ô tô và môi trường.

Tại Việt Nam, Ibaraki là đại diện phân phối chính hãng của Ikeuchi, cung cấp đầy đủ các dòng béc phun xử lý bề mặt, béc phun khử trùng, béc chống dính và hệ thống phun tự động dành riêng cho nhà máy có yêu cầu tiêu chuẩn cao.

2. Vai trò của béc phun chất xử lý bề mặt trong sản xuất thực phẩm

2.1. Tạo lớp phủ dầu – giảm dính, bảo vệ bề mặt

• Trong sản xuất bánh, kẹo, đóng gói, băng tải, khuôn đúc… thường cần một lớp dầu rất mỏng để giảm ma sát, chống dính, giúp sản phẩm dễ tách khỏi khuôn hoặc không dính vào băng tải.
• Việc phun bằng béc phun chất xử lý bề mặt giúp kiểm soát lượng dầu chính xác, không dư thừa, không gây “vệt dầu” hay đọng dầu.
• Khi lựa chọn béc cho dầu (viscosity cao hơn nước), cần đảm bảo béc có khả năng chịu mài mòn, có độ mở lớn để không bị tắc, và áp lực/phun phù hợp.

2.2. Chống dính – giảm hao hụt sản phẩm, dễ vệ sinh

• Với các sản phẩm dễ dính (như đường, siro, kem), lớp bôi trơn rất mỏng có thể giúp sản phẩm trượt tốt hơn, giảm lượng sản phẩm bám vào bề mặt máy.
• Béc phun dầu chống dính là loại béc chuyên dụng để phun dầu không dính (như dầu thực vật tinh luyện, dầu silicon food-grade) lên bề mặt khuôn hoặc băng tải.
• Cần lựa chọn béc có khả năng phun lớp rất mỏng (từ vài micron) nhằm tránh tình trạng dư dầu, ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm.

2.3. Béc phun chất xử lý bề mặt giúp khử trùng và tiêu diệt vi sinh – hạn chế nấm mốc, vi khuẩn

• Trong sản xuất thực phẩm, môi trường ẩm, nhiệt độ thay đổi dễ tạo điều kiện cho vi sinh vật, nấm mốc phát triển. Đó là lý do phải có phun định kỳ chất khử trùng, chất chống nấm mốc.
• Béc phun chất chống nấm mốc / béc phun chống nấm mốc được sử dụng để phun dung dịch kháng khuẩn, khử trùng (cồn, hydrogen peroxide, chất khử trùng food-safe) lên bề mặt thiết bị, tường phòng, dây chuyền sản xuất.
• Khi phun nhỏ giọt hay phun sương (fine fog), các giọt rất nhỏ (khoảng 10 – 100 µm) dễ lan tỏa, bám phủ bề mặt và tiếp xúc vi sinh tốt hơn — ví dụ IKEUCHI sử dụng công nghệ Dry Fog với đường kính giọt ≤ 10 µm để khử trùng hiệu quả mà không làm ướt bề mặt.

2.4. Vệ sinh, làm sạch và CIP (Cleaning In Place)

• Béc phun cũng dùng trong giai đoạn vệ sinh thiết bị, ống dẫn, bình chứa – hệ thống CIP.
• Khi làm sạch, béc phun mạnh (vòi xoay, béc xoay) hoặc béc phun tia cao áp được sử dụng để loại bỏ cặn bẩn, dầu mỡ, chất hữu cơ bám.
• Sau khi làm sạch, có thể tiếp tục phun lớp xử lý bề mặt (chống dính, khử trùng) ngay trên bề mặt sạch để chuẩn bị cho quy trình tiếp theo.

3. Hướng triển khai cho nhà máy thực phẩm sử dụng béc phun chất xử lý bề mặt

Bước 1: Đánh giá nhu cầu thực tế

• Xác định các vị trí cần phun: khuôn, băng tải, bình chứa, ống, phòng khử trùng.
• Loại dung dịch cần phun: dầu chống dính, chất khử trùng, chất chống nấm mốc.
• Tần suất phun và lượng cần thiết trên mỗi diện tích (mL/m²).

Bước 2: Thiết kế hệ thống và chọn béc phù hợp

• Chọn kiểu tia, lưu lượng, áp lực, vật liệu béc phù hợp.
• Tính toán bố trí béc (khoảng cách, góc phun) để đảm bảo phủ đều.
• Lắp các thiết bị phụ trợ: van điều khiển, bơm, lọc, ống dẫn, cảm biến.

Bước 3: Lập trình điều khiển & tự động hóa

• Sử dụng PLC hoặc hệ thống điều khiển bật/tắt theo thời gian, theo cảm biến độ ẩm, nhiệt độ, hoặc khi dây chuyền dừng.
• Thiết lập chu trình vệ sinh béc phun chất xử lý bề mặt định kỳ (flushing) để tránh tắc.

Bước 4: Kiểm nghiệm và điều chỉnh

• Thử nghiệm phun trên bề mặt thực tế để quan sát lớp phủ, đo lượng dung dịch, kiểm tra độ đồng đều.
• Điều chỉnh áp lực, vị trí béc, lượng phun để đạt kết quả tối ưu.

Bước 5: Bảo trì & giám sát thường xuyên

• Vệ sinh lưới lọc, béc, kiểm tra hao mòn.
• Kiểm tra định kỳ lớp phủ (nếu có dụng cụ đo được độ dày) và kiểm tra dư lượng dung dịch (nếu có).
• Ghi nhật ký hoạt động, bảo trì để dễ điều tra lỗi khi có sự cố.

Béc phun chất xử lý bề mặt là giải pháp hiệu quả và tối ưu cho xử lý bề mặt trong ngành thực phẩm: từ phun dầu chống dính, phủ chất kháng nấm mốc, đến khử trùng sương. Việc lựa chọn đúng loại béc (kiểu tia, lưu lượng, vật liệu), bố trí hệ thống hợp lý và lập trình điều khiển thông minh sẽ giúp nhà máy đạt hiệu suất cao, tiết kiệm nguyên liệu và đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trong môi trường sản xuất thực phẩm hiện đại, nơi yêu cầu chính xác, sạch sẽ và đồng đều tuyệt đối, béc phun Ikeuchi không chỉ là một thiết bị, mà là giải pháp toàn diện giúp kiểm soát quy trình và tối ưu năng suất.

Việc lựa chọn béc phun phù hợp không chỉ dựa trên lưu lượng hay góc phun, mà còn phụ thuộc vào độ tinh khiết dung dịch, yêu cầu vệ sinh, nhiệt độ, độ nhớt và mục tiêu sử dụng. Mỗi ứng dụng cần một thiết kế riêng biệt để đạt được hiệu quả tối đa.

Để được tư vấn và thiết kế hệ thống béc phun phù hợp nhất cho nhà máy của bạn, hãy liên hệ Ibaraki – đại diện phân phối chính hãng của Ikeuchi tại Việt Nam. Đội ngũ kỹ thuật của chúng tôi sẽ khảo sát, lựa chọn béc phù hợp và đề xuất giải pháp trọn gói – đảm bảo hiệu suất cao, tiết kiệm nguyên liệu và đạt chuẩn quốc tế về vệ sinh thực phẩm.